Choroba Chagasa

Przyczyną choroby jest ukąszenie przez krwiopijne pluskwiaki, głownie z rodzaju Rhodnius, które przenoszą na ludzi patogen wywołujący chorobę Chagasa – świdrowca Trypanosoma cruzi.

Wrota zakażenia

Pluskwiaki Rhodnius nazywane są potocznie „całującymi robakami”, ponieważ ich ukąszenia można spotkać najczęściej w okolicach jamy ustnej. Po ugryzieniu pluskwiaki zanieczyszczają ranę swoim własnym kałem, wraz z którym mogą wydalać świdrowca Trypanosoma cruzi powodującego Chorobę Chagasa.

Przyczyną zakażenia bywa często spożycie żywności skażonej odchodami pluskwiaków. Może dojść do zakażania po kontakcie zainfekowanego kału pluskwiaków z błonami śluzowymi, np. spojówkami oraz poprzez transfuzje krwi. Zagrożenie tą chorobą występuje w krajach Ameryki Łacińskiej: Argentynie, Boliwii, Chile, Gwatemali, Hondurasie, Meksyku, Nikaragui, Panamie, Paragwaju, Peru, Wenezueli i innych.

Objawy

Choroba Chagasa zaczyna się łagodnie, obrzękiem i zaczerwienieniem w miejscu ugryzienia przez pluskwiaka oraz powiększeniem węzłów chłonnych przedusznych. Może wystąpić biegunka, wymioty, przyspieszone bicie serca. Postać przewlekła, poprzedzona wieloletnim okresem utajenia, rozwija się u ok. 30% zakażonych osób i atakuje układ nerwowy, serce oraz przewód pokarmowy, dając następujące objawy: demencję, zapalenie mięśnia sercowego, kołatanie serca, ból zamostkowy, kardiomiopatię, duszność pochodzenia sercowego, obrzęki obwodowe, powiększenie narządów trzewnych, cofanie treści żołądkowej, bolesne przełykanie, ulewanie pokarmu powodowane poszerzeniem przełyku oraz ogólne wyniszczeniu organizmu.

Rozpoznanie i leczenie

Podstawą rozpoznania choroby Chagasa jest wykazanie obecności pasożyta we krwi.

Leczenie choroby jest trudne. Polega na podawaniu leków skutecznych wobec Trypanosoma cruzi, np. azoli oraz ich pochodnych, koniecznie pod kontrolą lekarzy w fazie ostrej choroby. Leczy się też powikłania choroby w fazie przewlekłej. Obecnie pracuje się nad licznymi eksperymentalnymi terapiami leczenia.

Profilaktyka

• Należy unikać nocowania w mało zadbanych pensjonatach i hotelach podczas pobytów w Ameryce Środkowej i Południowej.
• Zawsze podczas snu należy korzystać z moskitiery.
• Poleca się stosowanie sprayów odstraszających pasożyty oraz używanie specjalnych ubrań i koców nasączonych repelentem. Ponadto ubrania powinny mieć długie rękawy i nogawki.
• Podczas wycieczek do Ameryki Łacińskiej warto unikać jedzenia w ulicznych barach oraz korzystania z publicznych toalet.
• Zawsze należy dokładnie myć warzywa i owoce przed spożyciem.
• Podróżujący do Ameryki Łacińskiej powinni zapoznać się z obszarami endemicznego występowania choroby.