Gorączka Q, zwana także okopowym zapaleniem płuc, powoduje riketsja Coxiella burnetii rozpowszechniona na całym świecie, której rezerwuarem jest bydło rogate, owce i kozy. Patogenne riketsje wydalane są z mlekiem, moczem i kalem tych zwierząt.
Wrota zakażenia
Człowiek zaraża się najczęściej drogą kropelkową w wyniku wdychania riketsji z unoszącymi się cząstkami kurzu w miejscu przebywania zwierząt, a także podczas ukłucia kleszczy, które są przenosicielami tej riketsji. W województwie kieleckim i tarnobrzeskim 0,19% samic Ixodes ricinus zainfekowanych jest Coxiella burnetii.
Objawy
Gorączka Q może przebiegać objawowo lub bezobjawowo. Najczęściej rozwija się w okresie 2-3 tygodni po zakażeniu. W ostrych przypadkach pojawiają się nagle objawy rzekomo grypowe i gorączka. Podwyższona temperatura utrzymuje się przeważnie przez 1-2 tygodni.
U 30-50% osób rozwija się odoskrzelowe zapalenie płuc. Choroba w postaci przewlekłej może trwać nawet dłużej niż 6 miesięcy. Rokowanie w takim przebiegu jest poważne. Częstym powikłaniem jest zapalenie wsierdzia. Śmiertelność wynosi od 1-2%.
Rozpoznanie
Rozpoznanie opiera się na objawach klinicznych i wywiadzie epidemiologicznym. Potwierdzają je testy serologiczne, które pozwalają na wykrycie przeciwciał przeciw Coxiella burnetii.
Badania te wykonuje się dla antygenów bakteryjnych w dwóch fazach: dla antygenu fazy 1 – w ostrej fazie zakażenia (przeciwciała w klasach IgM i IgG), zaś dla antygenu fazy 2 – przy podejrzeniu przewlekłego zakażenia (przeciwciała w klasach IgG i IgA). Leczenie zakażeń Coxiella brunetii obejmuje podawanie antybiotyków z grupy tetracyklin, a w skrajnie ciężkich przypadkach chloramfenikolu.
Profilaktyka
- Unikać miejsca bytowania kleszczy. Tyle, że one są wszędzie. W lasach, parkach, na łąkach, na działkach, w przydomowych ogródkach.
- Istnieją tkaniny/ ubrania nasączone permetryną i jej pochodnymi odstraszające kleszcze oraz inne roztocza i owady.
- Kolejny wybór to urządzenia elektroniczne. Jak działają? Kleszcze posiadają specjalny narząd ( tzw. narząd Hallera ), który wykorzystują do namierzania swojej ,,ofiary’. Ten swoisty narząd reaguje na zmiany wilgotności, stężenie dwutlenku węgla, zmiany natężenia światła, zmiany temperatury, zapach potu etc. Urządzenie działa jak antyradar- emituje ultradźwiękowe impulsy, które paraliżują aparat Hallera.