Przywry Opistorchis

Opistorchis felineus oraz Opistorchis viverrini to gatunki pokrewne, oba potrzebują dla zamknięcia swojego cyklu życiowego aż trzech różnych osobników – żywicieli. Oba gatunki pasożytują w drogach żółciowych człowieka, kota, psa, lisa i innych ssaków mięsożernych.

Cechy charakterystyczne

Nazwa przywry kociej (Opistorchis felineus) pochodzi od faktu, że pierwsze przypadki zarażenia tą przywrą odkryto w wątrobach kotów. Występuje ona na terenie Europy (poza Wyspami Brytyjskimi i Skandynawią) oraz na Dalekim Wschodzie (Korea, Japonia, Filipiny, Indonezja).

Przywrę O. viverrini znajdziemy na terenach Tajlandii, Laosu, Wietnamu oraz Kambodży.

Oba gatunki rozprzestrzeniają się w rejonach bogatych w ryby słodkowodne karpiowate (karp, płotka, leszcz, ukleja), gdyż drugim ich żywicielem pośrednim są ryby. Pierwszym żywicielem pośrednim są ślimaki z gatunku Bithynia. Cerkarie wydostają się z pierwszego żywiciela pośredniego – ślimaka – i pływają swobodnie w wodzie, układając się prostopadle do lustra wody. W ten sposób cerkaria z łatwością może przyczepić się do skóry przepływającej obok ryby, żeby następnie przeniknąć skórę i dotrzeć do mięśni ryby.

Człowiek może się zarazić przywrami Opistorchis felineus oraz Opistorchis viverini zjadając surowe, niedogotowane lub źle uwędzone ryby.

Objawy

Oba gatunki przywr, zarówno Opisthorchis viverrini jak i Opisthorchis felineus wywołują chorobę określaną jako opistorchoza, której objawy są podobne do objawów klonorchozy powodowanej przez inwazję przywr Clonorchis sinensis. Niemniej jednak, najczęściej zarażenia przywrami Opisthorchis przebiegają bezobjawowo.  W objawowych zakażeniach pojawić się może gorączka, ogólne złe samopoczucie, wysypka, problemy trawienne, ból brzucha. Nieleczone zakażenie może prowadzić do zaostrzenia choroby i powiększenia wątroby, zapalenia miąższu wątroby, niedożywienia oraz w rzadkich przypadkach do zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapalenia dróg żółciowych oraz niedrożności dróg żółciowych.

Wykazano związek raka dróg żółciowych z zarażeniem przywrami Opisthorchis.

Diagnostyka i leczenie

Do rozpoznania opistorchozy potrzebne jest wykonanie badanie kału lub treści dwunastniczej celem znalezienia jaj.

W leczeniu wykorzystuje się leki przeciwpasożytnicze np. prazykwantel, niklozamid według zaleceń lekarza.

Wspomagająco w leczeniu pasożytów przewodu pokarmowego działają okrzemki, czyli naturalne pancerzyki bardzo cennych słodkowodnych jednokomórkowych glonów. Okrzemki, przechodząc przez układ pokarmowy, uszkadzają powłoki ochronne pasożytów i działają na nie silnie odwadniająco. Jednocześnie pancerzyki wiążą toksyny i złogi, ułatwiając ich wydalenie.

Ze względu na swoje właściwości żółciopędne i żółciotwórcze oraz wspomagające procesy trawienia i wchłaniania w czasie eradykacji pasożytów polecane są wyciągi z roślin takich jak np. rozmaryn, kurkuma i karczoch.

Pomocne działanie w leczeniu przeciwpasożytniczym wykazują także wyciągi z innych specjalnie dobranych ziół np. prawoślazu i kopra włoskiego, szałwii, tymianku.

Profilaktyka

W profilaktyce zarażeń przywrami Opisthorchis viverrini jak i Opisthorchis felineus należy zwrócić uwagę na

• niespożywanie surowych, niedostatecznie uwędzonych lub poddanych niewystarczającej obróbce cieplnej ryb, zwłaszcza jeśli przebywamy na terenie ich występowania.
• unikanie picia wody bezpośrednio z naturalnego źródła np. rzeki,
• zawsze dokładne mycie warzyw i owoców.