Trichomonas vaginalis, czyli Rzęsistek pochwowy, jest jednokomórkowym pasożytem bytującym w drogach moczowo-płciowych człowieka, który wywołuje chorobę nazywaną rzęsistkowicą narządów płciowych i moczowych o przebiegu ostrym lub przewlekłym.
Objawy
Zarażone rzęsistkiem kobiety skarzą się na obfite upławy o nieraz zielonkawym zabarwieniu, świąd i pieczenie w okolicy krocza i w pochwie. U mężczyzn ok. 5 razy częstsze niż u kobiet jest zakażenie bezobjawowe – ok 50% zarażonych mężczyzn nie zgłasza żadnych objawów. Natomiast pozostali skarżą się na świąd, pieczenie, kłucie i bóle wzdłuż przebiegu cewki moczowej oraz obecność obfitszej niż zwykle wydzieliny z narządów płciowych. U obu płci okolice moczowo-płciowe mogą być zaczerwienione i obrzęknięte, może także wystąpić częstsze niż zwykle oddawanie moczu.
Diagnostyka
Rozpoznanie opiera się na zidentyfikowaniu właściwych dla zarażenia rzęsistkiem objawów klinicznych oraz badaniu mikroskopowym. Już w badaniu ginekologicznym lekarz może zobaczyć charakterystyczny dla infekcji obraz i wysunąć podejrzenie rzęsistkownicy: np. zaczerwienienie i obrzęk ścian pochwy, rozsiane „truskawkowe” zmiany szyjki macicy i inne. Jednak 100% rozpoznanie daje dodatni wynik badania mikroskopowego. Lekarz pobiera wymazy z szyjki macicy, tylnego sklepienia i ścian pochwy oraz cewki moczowej. Następnie specjalnie przygotowane próbki są oglądane i oceniane pod mikroskopem.
Inną metodą, jednak rzadko stosowaną, są hodowle komórkowe na specjalnych podłożach.
Leczenie
W leczeniu rzęsistkownicy stosuje się antybiotykoterapię według zaleceń lekarza. Najczęściej stosuje się pochodne 5-nitrimidazolu np. metronidazol, tinidazol. W przypadku osób aktywnych seksualnie leczenie powinno dotyczyć także partnerów seksualnych. Należy pamiętać, że każda antybiotykoterapia zaburza skład mikrobioty, czyli mikroorganizmów (głównie bakterii), naturalnie występujących w przewodzie pokarmowym. Żeby uniknąć przykrych konsekwencji leczenia antybiotykami, do których należą m.in. biegunki, należy stosować probiotyki, czyli tzw. „dobre bakterie”.
Profilaktyka
- Niezbędne jest dbanie o czystość bielizny, pościeli oraz urządzeń sanitarnych, z których korzystają inne osoby oraz nieużywanie wspólnych ręczników, aby uniknąć rozprzestrzeniania się rzęsistka.
- Pomocne w dbaniu o higienę rąk są popularne środki odkażające w postaci podręcznych żeli, które można bezpiecznie stosować, celem zmniejszenia ryzyka przenoszenia drobnoustrojów.
- Zarażenie rzęsistkiem następuje najczęściej w czasie stosunku płciowego, dlatego w razie wykrycia rzęsistka ważne jest leczenie obojga partnerów seksualnych, nawet jeśli nie zgłaszają charakterystycznych objawów. Podczas leczenia należy powstrzymać się od współżycia.