Kleszcze są pajęczakami. Podobnie jak pająki, dorosłe kleszcze posiadają osiem odnóży. Kleszcze pasożytują na innych organizmach żywiąc się ich krwią i przy okazji roznosząc groźne choroby.
Profilaktyka
W ramach prewencji warto stosować poniższą strategię:
- Unikać miejsca bytowania kleszczy. Tyle, że one są wszędzie. W lasach, parkach, na łąkach, na działkach, w przydomowych ogródkach. Co gorsza cały rejon Polski jest uważany za endemiczny dla boreliozy.
- Istnieją tkaniny/ ubrania nasączone permetryną i jej pochodnymi odstraszające kleszcze oraz inne roztocza i owady.
- Można też alternatywnie samemu spryskiwać permetryną ubrania, ale osobiście jesteśmy zwolennikami sprawdzonych, prostych rozwiązań.
- Na rynku istnieją ubrania, skarpetki, getry, czapki etc. nasączone pochodnymi permetryny i co ważne zachowujące swoje właściwości do 100 prań.
- Szczególnie warte uwagi są produkty firmy STINGbye, zawierające najbardziej skuteczną i zarazem najbezpieczniejszą pochodną permetryny Sanitized AM 23-24, która odstrasza nie tylko kleszcze, ale także komary, wszy, pluskwy oraz pchły.
- Gama produktów STINGbye obejmuje skarpetki, koszulki polo, t-shirty, bandanki dla psów, czapki, getry oraz gumki do włosów (dla dziewczynek) i bandanki (dla chłopców) zabezpieczające przed wszawicą.
- W ramach współpracy STINGBye z Gras Clinical Services & Reserach powstał absolutny MUST HAVE sezonu. Niezastąpiony na wiosnę i lato – kocyk BUGFREE PICNIC BLANKET nasączony ww. substancją. Na ten kocyk piknikowy nie tylko kleszcz, pchła, wesz, pluskwa ani mrówka nie wchodzi, ale także komar i nawet ,,mucha nie siada”.
- Produkty są bezzapachowe, nie powodują uczuleń ani podrażnień.
- Uwaga – permetryna i jej pochodne są toksyczne dla kotów, w konsekwencji nie polecamy ww. produktów ich właścicielom!
- Można też stosować preparaty- repelenty zawierające DEET, najlepiej w dużych stężeniach (rzędu 50%). Uwaga! U dzieci nie stosujemy tak wysokich stężeń! Warte polecenia są preparaty MUGGA.
- Kolejny wybór to urządzenia elektroniczne np. Tickless. Jak działają? Kleszcze posiadają specjalny narząd ( tzw. narząd Hallera ), który wykorzystują do namierzania swojej ,,ofiary’. Ten swoisty narząd reaguje na zmiany wilgotności, stężenie dwutlenku węgla, zmiany natężenia światła, zmiany temperatury, zapach potu etc. Tickless działa jak antyradar- emituje ultradźwiękowe impulsy, które paraliżują aparat Hallera. Narząd Hallera nie występuje tylko i wyłącznie u kleszczy. Dlatego Tickless Human może być stosowany również przeciw roztoczom, pchłom, wszom i pluskwom. Ultradźwiękowe impulsy są bezpieczne dla człowieka i zwierząt domowych. Skuteczność Tickless została potwierdzona badaniami na Uniwersytecie w Camerino (Włochy).
Doustnie polecamy:
- czystek (Cistus Incanus), który jest stosowany przez niemieckich leśników w profilaktyce chorób odkleszczowych ( podawany jest także zwierzętom domowym ). Przyjmowany doustnie działa jak repellent- odstrasza kleszcze. Najnowsze badania potwierdzają dodatkowo, że czystek stanowi nadzieję dla osób już zarażonych chorobami odkleszczowymi, gdyż podobno powoduje ,,sklejanie się” bakterii, dzięki czemu nie dopuszcza do ich połączenia z błoną komórkową i ułatwia zadanie antybiotykom i innym ziołom.
- Coccus Cacti C 1000- kolejny preparat stosowany przez niemieckich leśników. Nie daje żadnych objawów niepożądanych. Coccus Cacti C 1000, ma w swoim składzie wyciąg z pluskwiaka- czerwca kaktusowego (Dactylopius coccus), który zawiera przedostający się do ludzkiej krwi i potu kwas karminowy, który ma odstraszać kleszcze.
Jak usunąć kleszcza?
Jeśli znajdziemy kleszcza w ciele, należy zachować spokój i nie panikując usunąć go w całości, względnie udać się jak najszybciej do odpowiedniego ośrodka.
Wiedząc jak niezwykle istotną rzeczą jest ocena ,,stopnia opicia kleszcza” oraz miejsca wkłucia zarówno przed, jak i po usunięciu kleszcza, polecamy ocenę “sytuacji” za pomocą lupy/ dermatoskopu i/ lub mikroskopu- powiększenie 20x (dorosły kleszcz) i 40- 60x (nimfa i larwa).
Przy usuwaniu nie wolno kleszczem szarpać, wyciskać go, smarować benzyną czy tłuszczem, ani przypalać ogniem, bo w czasie tych zabiegów można sprowokować u kleszcza wymioty skutkujące “wpompowaniem” do ciała ofiary wszystkiego, co zjadł, włącznie z drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Nie zalecamy usuwania kleszcza pęsetą, kleszczykami moskito, szczypczykami ani “wysysania” za pomocą pompek typu Aspivenin, Antykleszcz czy EXtraktor. “Ekstraktory” są świetne, ale do czegoś innego – o tym dalej.
Polecamy 2 sprawdzone przyrządy dedykowane do wyciągania kleszczy- Trix i Tick twister (kleszczołapka).
Kleszcza trzeba uchwycić tuż przy skórze i sprawnie, szybko usunąć, a miejsce po ukąszeniu dokładnie zdezynfekować środkiem odkażającym.
Celem zwiększenia skuteczności wczesnej profilaktyki chorób odkleszczowych, warto dodatkowo miejsce po usunięciu kleszcza opracować mechanicznie, chemicznie, termicznie, fotodynamicznie i impulsami elektrycznymi.
Wszystkie wymienione metody są całkowicie bezpieczne dla zdrowia człowieka.
Chodzi o odessanie ranki po usunięciu za pomocą wspominanych już pompek / aspiratorów typu Aspivenin lub EXtractor z następowym jej odkażeniem, opracowaniem termicznym okolicy ranki za pomocą urzadzenia Beurer lub Sanitas IS 40, opracowaniu fotodynamicznym (PD) światłem niebieskim oraz impulsami elektrycznymi za pomocą urządzenia ZAP-IT!
Przypominamy, że usunięcie kleszcza przed upływem 12 godzin od wkłucia zmniejsza, ale nie wyklucza ryzyka zakażenia. Dlatego każdorazowo po wizycie w lesie czy na łące należy jak najszybciej dokładnie obejrzeć całe ciało. To bardzo ważny element profilaktyki chorób odkleszczowych.
Polecamy także ,,skanowanie” ubrań i ciała w kierunku larw, nimf i dorosłych kleszczy rolkami/ wałkami z lepką, żelową powierzchnią- służącymi do pozbywania się niepożądanych zanieczyszczeń z naszych ubrań, tapicerki mebli, tapicerki samochodowej etc.
- noszenie ubioru okrywającego możliwie szczelnie ciało (koszula z długimi rękawami, długie spodnie, zakryte buty),
- unikanie wypraw w rejony, w których jest dużo kleszczy,
- unikanie chodzenia poza drogami po lesie, w zaroślach i łąkach,
- niesiadanie na zwalonych pniach drzew (miejsce przebywania młodocianych form kleszczy– nimf),
- stosowanie środków odstraszających kleszcze (repelenty), zwłaszcza tych zawierających DEET,
- stosowanie środków do impregnacji odzieży i obuwia zawierających permetrynę i jej pochodne,
- sprawdzanie ciała po pobycie w lesie.