Motyliczka wątrobowa to pasożytnicza przywra, która bytuje w drogach żółciowych oraz w żyle wątrobowej swojego żywiciela.
Objawy
Zakażenie motyliczką wątrobową powoduje dikroceliozę, chorobę występującą u zwierząt głównie w związku ze specyficznym cyklem rozwojowym. Jednak możliwe są też zakażenia u ludzi. Dikrocelioza u ludzi przebiega najczęściej bezobjawowo. Rzadziej występuje przebieg choroby z zapaleniem dróg żółciowych oraz towarzyszącym zapaleniu ostrym bólem w nadbrzuszu, żółtaczką, powiększeniem wątroby, świądem.
Cykl rozwojowy
Żywicielami pośrednimi motyliczki są ślimaki lądowe, żywicielami ostatecznymi są zazwyczaj przeżuwacze. Ślimak zaraża się motyliczką zjadając jaja przywry, następnie postaci larwalne przywry są usuwane z jego organizmu wraz ze śluzem i następnie zjadane przez mrówki, które w cyklu rozwojowym motyliczki pełnią funkcję wektora. W organizmach mrówek motyliczka wpływa na zachowanie mrówki w taki sposób, aby zwiększyć szanse na zjedzenie jej przez potencjalnego żywiciela ostatecznego. Motyliczka sprawia, że mrówka za dnia wchodzi na liście traw i innych roślin – najczęściej w suchych rejonach. W ten sposób postaci motyliczki stają się łatwym kąskiem dla przeżuwaczy, które zjadają je wraz z trawą. Następnie motyliczki osiedlają się w drogach żółciowych żywiciela ostatecznego i wydalają jaja razem z jego kałem. W ten sposób cykl się zamyka.
Diagnostyka i leczenie
Zakażenie rozpoznaje się poprzez wykonanie badania kału na obecność jaj motyliczki wątrobowej. Ciekawostką jest, że największa liczba jaj motyliczki wydalana jest z kałem ok. godzin 17.00-18.00.
W leczeniu dikroceliozy wykorzystuje się leki przeciwpasożytnicze np. prazykwantel, niklozamid. Ze względu na swoje właściwości żółciopędne i żółciotwórcze oraz wspomagające procesy trawienia i wchłaniania w czasie eradykacji pasożytów polecane są wyciągi z roślin takich jak np. rozmaryn, kurkuma i karczoch.
Pomocne działanie w leczeniu przeciwpasożytniczym wykazują także wyciągi z innych ziół np. prawoślazu i kopru włoskiego, szałwi, tymianku, ziela piołunu, macierzanki piaskowej, imbiru a także okrzemki, czyli naturalne pancerzyki bardzo cennych słodkowodnych jednokomórkowych glonów. Okrzemki, przechodząc przez układ pokarmowy uszkadzają powłoki ochronne pasożytów, ułatwiając ich wydalenie.
Profilaktyka
- Zaleca się unikanie picia nieprzegotowanej wody oraz wody pochodzącej bezpośrednio z naturalnych źródeł.
- Należy unikać spożywania surowych roślin czy ssania łodyg traw podczas spacerów czy biwaków. Warto pamiętać, że w przeciwieństwie do motylicy wątrobowej, motyliczka wątrobowa występuje najczęściej na suchych terenach.